Politiek (België)

[Lieve16]

[Lieve16]

Miljardenfactuur voor schaduw van Verhofstadt

Isabel Albers
algemeen hoofdredacteur

Vandaag om 05:35
De deal die begin jaren 2000 gesloten werd over de Financietoren breekt de belastingbetaler zuur op. Het is het topje van de ijsberg als het gaat over de kostprijs op lange termijn van onbesuisde kortetermijnoperaties om de begroting op te smukken.

We schrijven een kwarteeuw geleden. De regering-Verhofstadt pakte groots uit met begrotingen in (quasi-)evenwicht. De context zat dan ook helemaal mee: een internationaal gunstig economisch klimaat met een sterke economische groei én een lage rente. Terugverdieneffecten van belastingverlagingen zouden de rest doen. Na twee legislaturen onder Jean-Luc Dehaene, die het primaire saldo - het verschil tussen inkomsten en uitgaven uitgezonderd rentelasten - met veel bloed, zweet en tranen weer vrij gezond had gemaakt, leek dat begrotingsoptimisme op het eerste gezicht een verademing.

Alleen reed de regering-Verhofstadt haar begrotingstekort níét dicht door beleid bij te sturen, ze smukte de begrotingen op met eenmalige 'meevallers'. Een van de begrotingstrucs die op grote schaal werd toegepast, waren de sale-and-lease-backoperaties van overheidsgebouwen. De overheid verkoopt een gebouw, incasseert het bedrag meteen, kan er schuld mee afbetalen (en heeft dus minder rentelasten) en huurt datzelfde gebouw meteen terug voor 30 jaar. Op de korte termijn kassa kassa, op de iets langere termijn een financieel zeer slechte zaak, blijkt zoveel jaren later.

Roekeloosheid
Een schrijnend voorbeeld is de Financietoren. Verkocht voor 311 miljoen, voor 325 miljoen gerenoveerd door de koper en met een hoger dan marktconform huurcontract teruggehuurd. Die huurprijzen blijken uiteindelijk nog een heel stuk hoger uit te vallen dan voorzien. Later werd het gebouw doorverkocht voor 1,2 miljard (!) euro. Een financiële strop, nota bene voor een gebouw dat intussen veel te groot is voor de veelal thuiswerkende ambtenaren. Cruciaal bij elke sale-and-lease-backoperatie is de waardebepaling van het goed. Uit eerder onderzoek van het Rekenhof bleek dat dit bij de Financietoren niet ernstig is gebeurd.

De Financietoren is lang niet het enige gebouw dat verkocht en teruggehuurd werd. Er werden ook andere eenmalige operaties doorgevoerd met een aan roekeloosheid grenzende lichtzinnigheid, zoals de inlijving van het Belgacom-pensioenfonds ter waarde van 5 miljard euro in ruil voor alle toekomstige pensioenverplichtingen van de tienduizenden medewerkers van het bedrijf. De 5 miljard werd in twee lopende begrotingen opgenomen en snel opgesoupeerd, de verplichtingen kosten intussen een veelvoud.

De techniek was telkens dezelfde: kortetermijnwinst realiseren voor de staatskas, die de werkelijke begrotingstoestand moest maskeren. Naar de financiële gevolgen op de langere termijn werd niet gekeken, of ze werden veel te rooskleurig ingeschat.
De techniek was telkens dezelfde: een kortetermijnwinst realiseren voor de staatskas die de werkelijke begrotingstoestand moest maskeren. Naar de financiële gevolgen op de langere termijn werd niet gekeken, of ze werden veel te rooskleurig ingeschat. Het is hetzelfde kortetermijndenken waarmee regering na regering alarmerende rapporten van de vergrijzingscommissie naast zich neerlegde.

Snel geld vinden
Ook anno 2025 is de roep groot om via een hoop eenmalige maatregelen snel geld te vinden voor - toegegeven, het zijn uitzonderlijke tijden - een investeringssprong in defensie. Het is op zich niet verkeerd dat een regering kritisch onder de loep neemt welk patrimonium ze wel en niet nodig heeft en onder welke vorm, welke financiële participaties wel en geen zin hebben. Of ze Belfius beter wel of niet privatiseert, het aandeel in BNP Paribas wel of niet verkoopt... Maar met welke intentie?

Ook nu is de roep groot om snel geld te vinden via eenmalige maatregelen. Maar willen we politici die beslissingen nemen op lange termijn? Of politici die de hete aardappels toch maar weer doorschuiven naar een volgende generatie?
De lessen uit het verleden zijn dat geldnood op korte termijn een slechte drijfveer is. Langetermijneffecten voor de belastingbetaler moeten veel ernstiger in rekening worden gebracht. Die oefeningen gebeuren nauwelijks. Dat is een immense verantwoordelijkheid, van politici in de eerste plaats. Maar ook van de kiezer. Kiezen we politici die beslissingen nemen voor de lange termijn, en daardoor misschien op korte termijn oncomfortabel moeten snijden in uitgaven? Of willen we politici die met veel financiële make-up de hete aardappels toch maar weer doorschuiven naar een volgende generatie? 25 jaar is zo voorbij.

[ex-stoploss]

Probleem nr 1 is (in veel overheidsdiensten) : hoe hou ik mijn eigen bezig want ik heb in feite niets te doen. En dan maar nieuwe regeltjes uitvinden om uiteindelijk zich zelf in stand te houden. En als dan uiteindelijk iemand beslist om de helft van de betrokkenen af te danken, dan blijkt uiteindelijk dat alles even goed gaat...
Waarom bestaan in België 4 universiteiten? Wat is hun meerwaarde? Nihil dus want 1 Univ is ook genoeg. Zichzelf in stand houden?

[neku]

Probleem nr 1 is (in veel overheidsdiensten) : hoe hou ik mijn eigen bezig want ik heb in feite niets te doen. En dan maar nieuwe regeltjes uitvinden om uiteindelijk zich zelf in stand te houden. En als dan uiteindelijk iemand beslist om de helft van de betrokkenen af te danken, dan blijkt uiteindelijk dat alles even goed gaat...
Waarom bestaan in België 4 universiteiten? Wat is hun meerwaarde? Nihil dus want 1 Univ is ook genoeg. Zichzelf in stand houden?

Ze hebben spin-offs gedumpt op de beurzen de voorbije decennia waarvan de meesten niet meer bestaan

[Sloeber]

Probleem nr 1 is (in veel overheidsdiensten) : hoe hou ik mijn eigen bezig want ik heb in feite niets te doen. En dan maar nieuwe regeltjes uitvinden om uiteindelijk zich zelf in stand te houden. En als dan uiteindelijk iemand beslist om de helft van de betrokkenen af te danken, dan blijkt uiteindelijk dat alles even goed gaat...
Waarom bestaan in België 4 universiteiten? Wat is hun meerwaarde? Nihil dus want 1 Univ is ook genoeg. Zichzelf in stand houden?

Op wat is die conclusie gebaseerd? Werk je zelf bij een overheidsdienst?

Ik werk zelf bij een overheidsdienst en wij weten heus wel wat gedaan.Wel heb ik het personeelsbestand gedurende mijn carrière sterk zien dalen. Automatisering heeft een deel opgevangen (wat maar normaal is), maar de realiteit is dat de dienstverlening sterk achteruit is gegaan. Waar vroeger dossiers werden behandeld binnen een maand, is dit nu zes maanden.

[cherami]

Waar blijven de besparingen op hun eigen politiek gewin? Oeps daar mag men niet overspreken.
Uit de Standaard :

Paasakkoord snoeit in belastingvoordelen van gezinnen
In hun paasakkoord bevestigen de Arizona-regeringspartijen besparingen op belastingvoordelen van gezinnen. Een reeks fiscale aftrekposten wordt niet langer geïndexeerd, andere verlaagd of zelfs afgeschaft.
Johan Rasking
02:00
Federaal minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) is bijna klaar om de tekst van de fiscale programmawet in te dienen in het parlement. Daarmee start Jambon met de uitvoering van een aantal fiscale maatregelen die werden overeengekomen in het regeerakkoord van de Arizona-coalitie, begin februari, en die vorige week werden bevestigd in het zogenoemde ‘paasakkoord’.
LEES OOK: Foutje maken op belastingbrief mag, maar wel hogere vliegtaks: dit staat er allemaal in het paasakkoord
Lang niet alle belastingthema’s uit het regeerakkoord worden in deze programmawet geconcretiseerd. Zo ontbreekt in deze tekst de veelbesproken invoering van een belasting op de meerwaarde van aandelen, de meerwaardetaks, of de aangekondigde verhoging van de belastingvrije som.
Naast de uitbreiding van het fiscale gunstregime op flexi-jobs en studentenarbeid, en een langere overgangsperiode voor het belastingvoordeel op hybride wagens, vallen in de programmawet vooral een aantal besparingsmaatregelen op die de bestaande belastingvoordelen voor gezinnen inperken. Dit zijn de vijf belangrijkste.
Bevriezing fiscale aftrek. Normaal gezien worden elk jaar de fiscale grensbedragen voor belastingvrijstellingen en -verminderingen geïndexeerd, waardoor ze gelijke tred houden met de inflatie. Maar daar wijkt de Arizona-regering nu van af, meldt Jef Wellens, fiscaal expert bij Wolters Kluwer: een reeks fiscale grensbedragen wordt bevroren op het plafond van het aanslagjaar 2025 (inkomsten en uitgaven in 2024), en dat tot en met het aanslagjaar 2030.
De bevriezing treft tal vooral plafonds die van belang zijn voor spaarders en beleggers, zoals de vrijstelling op dividenden (plafond blijft op 833 euro – en wordt dus niet geïndexeerd tot 859 euro), interesten op spaardeposito’s (1.020 euro i.p.v. 1.050 euro) en het langetermijnsparen (2.450 euro i.p.v. 2.530 euro).
Opvallend: voor het pensioensparen wordt de bevriezing uitgesteld tot het het aanslagjaar 2027 (stortingen gedaan in 2026). Voor stortingen gedaan in 2025 gaat de voorziene indexering wel nog door en ligt de grens op 1.050 euro (voor een belastingvoordeel van 30 procent) of op 1.350 euro (voor een belastingvoordeel van 25 procent).
Minder aftrek op giften. Giften van minstens 40 euro aan erkende goede doelen zoals het Rode Kruis of Kom op tegen Kanker geven nog altijd recht op een belastingvermindering. Maar de aftrek wordt wel verlaagd van 45 naar 30 procent en dat reeds vanaf het aanslagjaar 2026. Dus wie dit jaar een gift van 40 euro doet, zal geen 18 euro maar nog slechts 12 euro kunnen recupereren via de belastingaangifte.
Afbouw aftrek op onderhoudsuitkeringen. Onderhoudsuitkeringen (ook wel alimentatiegeld genoemd) zijn vandaag voor 80 procent aftrekbaar voor wie ze betaalt. Dat percentage wordt voor dit jaar afgebouwd tot 70 procent (aangifte in 2026), daarna zakt het verder naar 60 procent voor betalingen in 2026 en tot 50 procent in 2027.
Aftrekposten die wegvallen. Een aantal (niet zo vaak gebruikte) belastingverminderingen vallen weg, zoals de belastingaftrek op de uitgaven voor een huisbediende of de kosten bij een adoptieprocedure, zij het pas vanaf 2026 (= aanslagjaar 2027). De aftrek op premies voor een rechtsbijstandverzekering wordt alleen nog verleend als die premie ten laatste op 30 juni 2025 is betaald.
Geen voordeel meer op lening tweede verblijf. De federale interestaftrek, een belastingvoordeel voor wie een lening aangaat om een tweede (vakantie)verblijf of investeringsvastgoed te kopen, valt weg vanaf het aanslagjaar 2026. Versta: leningen die dit jaar worden aangegaan, leveren geen belastingaftrek meer op. Maar ook wie reeds een lening had lopen, zal op de betaalde interesten in 2025 geen fiscaal voordeel meer genieten.

[Lieve16]

[Broke Accountant]

Probleem nr 1 is (in veel overheidsdiensten) : hoe hou ik mijn eigen bezig want ik heb in feite niets te doen. En dan maar nieuwe regeltjes uitvinden om uiteindelijk zich zelf in stand te houden. En als dan uiteindelijk iemand beslist om de helft van de betrokkenen af te danken, dan blijkt uiteindelijk dat alles even goed gaat...
Waarom bestaan in België 4 universiteiten? Wat is hun meerwaarde? Nihil dus want 1 Univ is ook genoeg. Zichzelf in stand houden?

Op wat is die conclusie gebaseerd? Werk je zelf bij een overheidsdienst?

Ik werk zelf bij een overheidsdienst en wij weten heus wel wat gedaan.Wel heb ik het personeelsbestand gedurende mijn carrière sterk zien dalen. Automatisering heeft een deel opgevangen (wat maar normaal is), maar de realiteit is dat de dienstverlening sterk achteruit is gegaan. Waar vroeger dossiers werden behandeld binnen een maand, is dit nu zes maanden.

Mag ik vragen bij welke dienst? Want er is zoiets als werk creëren en dat is ook een probleem in de overheid.
Mijn mening is dat de overheid er momenteel maar 2 takken zijn waarop niet bespaard kan worden.
Dit is onderwijs want daar zit de toekomst in en gezondheidszorg.

En mijn persoonlijke ervaring met voor een mutualiteit te werken is dat er in de gezondheidszorg veel kan bespaard worden in de administratieve kant. Dertijds promotie gekregen om automatisatie op te zetten en de ideeën die ik moest uitwerken waren al 25 jaar achterhaald en kon ik onmiddellijk efficiënter maken. Maand later ander werk gevonden en via via de kans gekregen om enkele ideeën op papier te zetten en toen heeft Maggy De Block me effectief bedankt en ik merk vandaag de dag dat er enkele zijn uitgevoerd.
Topidee vanboven in het lijstje is trouwens geautomatiseerde terugbetaling van doktersprestaties via het riziv. Het 3de betalerssysteem dat we nu zien passeert nog altijd via ziekenfondsen. Probleem zit volgens mij hier in de macht van de mutualiteiten en dat ze onderdeel zijn van politieke takken.

10 jaar geleden werden deze allemaal nog manueel overgetypt en hun systeem van automatisatie dat men in gedachte had werkte trager dan het overtypen. Men wou elk briefje nog door een scanner, één per één met manuele input, en dan de gegevens nog laten verifiëren door een persoon. Bij de simpele prestaties van een huisarts was overtypen 2 seconden sneller dan hun scanmethode. Dan hebben we het nog niet over de kostprijs van de scanners en geen besparing op arbeid...
In dat hele experiment zijn dus miljoenen gestoken om scanners te ontwikkelen waar die doktersbriefjes inpasten + schrijven van de software. Tegen dat ik betrokken werd in het experiment was men er al 9 jaar mee bezig.

[Sloeber]

Broken Accountant: Fod Financiën (ik ga nu niet in detail treden bij welke administratie, maar het is niet bij de traditionele 'belastingen').

Voor alle duidelijkheid ik heb niets tegen efficiënter werken, maar wel tegen opmerkingen zoals "hoe hou ik mij eigen bezig want heb ik feite niets te doen" (opmerking van een ander forumlid). Ik heb ook in de privé gewerkt en kan dus vergelijken.

Ik vind enkel dat de 'klant' niet de dupe mag worden van bepaalde besparingen.

[Broke Accountant]

Broken Accountant: Fod Financiën (ik ga nu niet in detail treden bij welke administratie, maar het is niet bij de traditionele 'belastingen').

Voor alle duidelijkheid ik heb niets tegen efficiënter werken, maar wel tegen opmerkingen zoals "hoe hou ik mij eigen bezig want heb ik feite niets te doen" (opmerking van een ander forumlid). Ik heb ook in de privé gewerkt en kan dus vergelijken.

Ik vind enkel dat de 'klant' niet de dupe mag worden van bepaalde besparingen.

Sloeber, met alle respect, dan ga ik hier verder niet meer op reageren. Als accountant word ik dagelijks met de wantoestanden bij de FOD financien geconfronteerd. Van software die niet werkt tot medewerkers. De afgelopen jaren is er ook een zware achteruitgang geweest onder Van Peteghem. Ik wil hier geen discussie opstarten die uit de hand gaat lopen.